Ceza yargılaması sürecinde sanığın savunması, müştekinin ifadesi, dosyaya ilişkin tüm deliller toplandıktan sonra hakim, Cumhuriyet Başsavcısına dosya hakkındaki görüş ve kanaatini bildirmesi için dosyayı savcıya verir.
Savcı mütalaasında; sanığın beraatini, cezalandırılmasını yada ceza verilmesine yer olmadığı yönünde talep ve mütalaa verebilir. Savcılık mütalaası, mahkeme savcısı tarafından duruşmanın görüldüğü sırada hazır ise, duruşma sırasında mütalaa Cumhuriyet savcısı tarafından bildirilir. Savcılık mütalaası duruşma sırasında hazır değil ise, dosya mütalaayı hazırlamak üzere mahkeme savcısına verilir ve bir sonraki celse savcı esas hakkındaki mütalaasını Mahkeme huzurunda taraflara bildirir.
Asliye Ceza Mahkemesinde Cumhuriyet Savcısı tarafından esas hakkında mütalaa bildirildiğinde sanık, Asliye Ceza Savcı mütalaasına karşı savunma yapmak ve beyanlarını bildirmek için süre isteyebilir yada duruşma sırasında mütalaaya karşı savunma ve beyanlarını sunabilir. Cumhuriyet Savcısının esas hakkındaki mütalaasına karşı beyanda bulunmak isteyen sanık, bu süreçte Asliye Ceza Mahkemesine mütalaaya karşı beyan dilekçesi sunabilir. Sunacağı Mütalaaya Karşı Beyan Dilekçesi (Asliye Ceza Mahkemesi), dosyaya ilişkin esas hakkında savunma niteliğinde olmalıdır.
Ceza mahkemelerinde mütalaaya karşı beyan süresi genellikle bir sonraki celseye kadar verilir. Yani ceza mahkemesi taraflara bir sonraki celseye kadar mütalaaya karşı beyan süresi verir. Savcı mütalaasının beraat yönünde olması halinde, sanık yada müdafii mütalaaya itiraz etmeyecektir. Savcının mütalaasında sanığın cezalandırılmasını istemesi halinde verilen süre içerisinde mütalaaya karşı verilecek dilekçe ile itiraz yapılacaktır.
Hakim savcının mütalaasına uymak zorunda değildir. Ceza dosyasında mahkemede görev alan Cumhuriyet Savcısı tarafından dosyaya ilişkin mütalaa bildirilir. Ancak savcılık mütalaası, nihai karar niteliğinde değildir. Mütalaa ile mahkeme savcısı tarafından sanığın dosyada cezalandırılıp cezalandırılmayacağı hususunda görüş ve kanaat bildirilmektedir. Örneğin; mahkemede görev alan Cumhuriyet Savcısı sanığın cezalandırılması yönünde mütalaa belirtirken dosya hakimi, sanığın beraatine karar verebilir yada savcı beraat talep eder iken ceza mahkemesi sanığın cezalandırılması yönünde karar verebilir.
Ceza davasında görev alan ceza avukatı, Cumhuriyet savcısının esas hakkındaki mütalaasına karşı beyan ve itirazlarını sunar. Mütalaanın sanığın lehine olması halinde sanığı temsil eden ceza avukatı, itiraz etmeyecek, müşteki tarafı temsil eden ceza avukatı ise itiraz hakkını kullanacaktır. Ceza avukatı tarafından mütalaaya ilişkin sunulan beyan yada itirazlar, dosyanın seyrini değiştirebilecek nitelikte önemlidir. Mahkeme tarafından yada Mahkeme savcısı tarafından gözden kaçırılabilecek herhangi bir detay yada husus, uzman ceza avukatı ile dosyanın akıbetini değiştirecektir.
Soruşturma evresi sonunda toplanan deliller, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphe oluşturuyorsa; Cumhuriyet savcısı, bir iddianame düzenler. İddianamede, yüklenen suçu oluşturan olaylar, mevcut delillerle ilişkilendirilerek açıklanır. İddianamenin sonuç kısmında, şüphelinin sadece aleyhine olan hususlar değil, lehine olan hususlar da ileri sürülür. İddianamenin sonuç kısmında, işlenen suç dolayısıyla ilgili kanunda öngörülen ceza ve güvenlik tedbirlerinden hangilerine hükmedilmesinin istendiği; suçun tüzel kişinin faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ilgili tüzel kişi hakkında uygulanabilecek olan güvenlik tedbiri açıkça belirtilir.
İddianame ve mütalaa arasındaki farklara gelecek olursak iddianame, suçun işlendiği hususunda yeterli şüphenin oluşması halinde Cumhuriyet savcısı tarafından düzenlenir iken; mütalaa ise mahkemede görev alan Cumhuriyet savcısının sanığın cezalandırılıp cezalandırılmayacağı ve iddia edilen suç hususundaki görüş ve kanaatine başvurulmasıdır. Mütalaa kovuşturma aşamasında verilirken, iddianame soruşturma aşamasında hazırlanır ve iddianamenin yetkili ve görevli mahkemeye gönderilerek onaylanması ile kovuşturma aşaması başlamış olur.
Hukuk büromuzda ceza avukatı ve ceza davalarının takibi hususunda avukatlık hizmeti verilmektedir. Uzman ceza avukatları ile davalarınızın takip edilmesini isterseniz hukuk büromuz ile iletişime geçebilirsiniz. |