KONUT DOKUNULMAZLIĞININ İHLALİ SUÇU NEDİR?

KONUT DOKUNULMAZLIĞININ İHLALİ SUÇU (TCK 116)

Konut dokunulmazlığının ihlali suçu, bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak girilmesi veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkılmaması halinde oluşur. Konut dokunulmazlığını ihlal suçu, Türk Ceza Kanunu 116. Maddesinde düzenlenmiştir. Bu suç kanunda “Hürriyete karşı suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Konut dokunulmazlığını ihlal suçu ile Anayasal haklar olan konut dokunulmazlığı hakkı, özel yaşamın gizliliği hakkı korunur. Konut dokunulmazlığı kavramına Anayasanın 21. Maddesinde de yer verilmiştir. Anayasa 21. Maddesine göre “Kimsenin konutuna dokunulamaz. Milli güvenlik, kamu düzeni, suç işlenmesinin önlenmesi, genel sağlık ve genel ahlâkın korunması veya başkalarının hak ve özgürlüklerinin korunması sebeplerinden biri veya birkaçına bağlı olarak usulüne göre verilmiş hâkim kararı olmadıkça; yine bu sebeplere bağlı olarak gecikmesinde sakınca bulunan hallerde de kanunla yetkili kılınmış merciin yazılı emri bulunmadıkça; kimsenin konutuna girilemez, arama yapılamaz ve buradaki eşyaya el konulamaz. Yetkili merciin kararı yirmi dört saat içinde görevli hâkimin onayına sunulur. Hâkim, kararını el koymadan itibaren kırk sekiz saat içinde açıklar; aksi halde, el koyma kendiliğinden kalkar.”

KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇU ŞİKAYETE BAĞLI MI?

TCK 116. Maddede geçen konut dokunulmazlığını ihlal suçu şikayete bağlıdır. Mağdurun yada müştekinin şikayeti üzerine Cumhuriyet Savcısı, soruşturma başlatır. Ancak kanunda belirtildiği üzere bu suçu işleyen kimse, mağdurun şikayeti üzerine cezalandırılır. Ancak fiilin cebir veya tehdit kullanılmak sureti ile gece vakti işlenmesi durumunda kovuşturma resen yapılır.

Hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlali ve mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde, bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikayet aranmaz.

KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇU ŞİKAYET SÜRESİ NE KADAR?

Suçun mağduru, şikayet hakkı olan kimse, altı ay içinde şikâyette bulunmadığı takdirde soruşturma ve kovuşturma yapılamaz. Bu süre, şikâyet hakkı olan kişinin fiili ve failin kim olduğunu bildiği veya öğrendiği günden başlar.

KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇUNUN UNSURLARI NELERDİR?

Konut dokunulmazlığını ihlal suçu, herkes tarafından işlenebilen bir suçtur. İstisnai haller dışında herkes bu suçun mağduru yada faili olabilir. Suçun maddi unsuru; bir kimsenin konutuna, işyerine yada konutunun, işyerinin eklentilerine rızası dışında girilmesi yada rıza ile girdikten sonra çıkılmamasıdır.

Konut dokunulmazlığını ihlal suçu, kasten işlenebilen bir suçtur. Bu suçta failin amaç ve saikinin önemi yoktur. Konut dokunulmazlığını ihlal suçunda kast, bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine yada işyerine veya işyeri eklentilerine rızası dışında girme yada rızası ile girilse de çıkmama isteğidir.

Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda, bu kişilerden birinin rızası varsa, konut dokunulmazlığını ihlal suçuna ilişkin hükümler uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.

KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ NELERDİR?

Türk Ceza kanunu 116. Maddede suçun nitelikli halleri şu şekilde sayılmıştır:

• Fiilin, açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında işlenmesi hâlinde,
• Fiilin, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde,
• Fiilin silahla,
• Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,
• Birden fazla kişi tarafından birlikte,
• Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
• Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle,

İşlenmesi halinde nitelikli hali uygulanır.

Bu suçun işlenmesi sırasında kasten yaralama suçunun neticesi sebebiyle ağırlaşmış hallerinin gerçekleşmesi durumunda, ayrıca kasten yaralama suçuna ilişkin hükümler uygulanır.

KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇU VE CEZASI

• Konut dokunulmazlığını ihlal suçunun cezası, mağdurun şikayeti üzerine 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası
• Açık bir rızaya gerek duyulmaksızın girilmesi mutat olan yerler dışında kalan işyerleri ve eklentileri hakkında işlenmesi hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine altı aydan bir yıla kadar hapis veya adlî para cezası
• Fiilin, cebir veya tehdit kullanılmak suretiyle ya da gece vakti işlenmesi halinde, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası
• Suçun silahla, kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle, birden fazla kişi tarafından birlikte, var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak, kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle, işlenmesi halinde, verilecek ceza bir kat artırılır.

KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇUNDA  TEŞEBBÜS HÜKÜMLERİ UYGULANIR MI?

Konut dokunulmazlığını ihlal suçunda teşebbüs hükümleri oluşur. Fiil, failin rıza dışında konuta, eklentilerine girmesi ile tamamlanır. Failin konuttan çıkması ile beraber suç sona erer. Failin konuta rıza ile girdikten sonra, konuttan çıkmaması halinde de suç tamamlanır.

KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇU UZLAŞTIRMAYA TABİ Mİ?

Konut dokunulmazlığını ihlal suçu, uzlaşmaya tabi suçlar arasında yer almaktadır. 5560 sayılı Kanun ile CMK 253. madde de değiştirilmiş şikayete bağlı olup olmadığına bakılmaksızın konut dokunulmazlığının ihlali suçu uzlaşma kapsamına alınmıştır. Uzlaştırma, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin özgür iradeleri ile kabul etmeleri ve karar vermeleri hâlinde gerçekleştirilir. Bu kişiler anlaşma yapılana kadar iradelerinden vazgeçebilirler. Uzlaştırma, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin temel hak ve hürriyetlerine uygun olarak, menfaatlerinin korunması esası gözetilerek yürütülür.

KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇU YARGITAY KARARLARI

Yargıtay 4. Ceza Dairesi 2016/1486 E., 2020/4356 K.

“Sanığın, kendisine isnat edilen silahla tehdit suçunu kabul etmemesi, suçta kullanıldığı iddia edilen silahın ele geçmemesi, sanıkta atış artığı incelemesi yapılamaması, boş kovanlar veya mermi çekirdekleri bulunamaması karşısında, olayın tek görgü tanığı olup soruşturma evresinde anlatımına başvurulan L...'i, kovuşturma aşamasında dinlenilmeden yargılamaya devamla hüküm kurularak, CMK'nın 210. maddesine aykırı davranılması...İddianame içeriğinde, sanığın 15.10.2013 tarihinde ayrı yaşadığı eşinin yanındaki kızını görmeye geldiğinde bahçe duvarından atlayarak bahçeye girdiğinin belirtildiği, şikayetçi S.D.'ın ise ifadesinde, "eşim olan sanık bahçe duvarından atlayarak bahçeye girdi. Ben de kızımı babasına verdim. Bir süre gezdirip geri getirdi" şeklindeki anlatımından, sanığın bahçeye girmesine zımni bir rızası olduğunun anlaşılması karşısında, sanığa yükletilen konut dokunulmazlığının ihlali suçunun ne şekilde oluştuğu ayrıntılı şekilde açıklanıp tartışılmadan, yetersiz gerekçeyle bu suçtan sanık hakkında mahkumiyet hükmü kurulması...Sanığın, katılan ... U.'nun evinin bahçesine girdiğinin kabul edildiği olayda, konutu ve varsa eklentilerini gösterir fotoğraf veya kroki olmadığı gibi, keşif de yapılmamış olması karşısında, rızaya aykırı olarak girilen yerin hukuki niteliği belirlenip, atılı suçun unsurlarının oluşup oluşmadığı, eylemin tamamlanıp tamamlanmadığı tartışılarak karar verilmesi gerekirken, eksik kovuşturma ve yetersiz gerekçeyle sanık hakkında mahkumiyet hükmü kurulması,

Sanığın, "çocuğumu görmeye her gittiğimde kayınvalidem H... bana hakaret ediyordu" şeklindeki savunması ve şikayetçiler H.... ve S......'in "sanık eve doğru bana karımı göstermiyorsunuz ...diye bağırarak bize hakaret ediyordu" şeklindeki anlatımları karşısında, olayların çıkış sebebi üzerinde durularak, her üç suç açısından da sanık hakkında haksız tahrik hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağının değerlendirilmemesi...Sanık hakkında silahla tehdit suçundan hüküm kurulurken, sonuç cezanın 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası yerine, hesap hatası nedeniyle 2 yıl 8 ay 25 gün hapis ve yine sanık hakkında hakaret suçundan hüküm kurulurken sonuç cezanın 8 ay 22 gün hapis cezası yerine, hesap hatası nedeniyle 7 ay 27 gün hapis olarak eksik belirlenmesi, Kanuna aykırı ve sanık ...'ın temyiz itirazları bu nedenle yerinde görülmüş olduğundan, HÜKÜMLERİN 5320 sayılı Kanunun 8/1. maddesi gereğince uygulanması gereken 1412 sayılı CMUK'nın 321. maddesi uyarınca BOZULMASINA..."

Yargıtay 2. Ceza Dairesi 2019/12795 E., 2020/1803 K.

“19/12/2006 tarihinde yürürlüğe giren 5560 sayılı Kanunun 6.maddesi ile değişik 5237 sayılı TCK'nın 142. maddesine eklenen 4. fıkra gereğince “hırsızlık suçunun işlenmesi amacıyla konut dokunulmazlığının ihlali ve mala zarar verme suçunun işlenmesi halinde, bu suçlardan dolayı soruşturma ve kovuşturma yapılabilmesi için şikayet aranmaz” hükmü gereği, konut dokunulmazlığını bozma ve mala zarar verme suçlarının suç tarihi itibariyle şikayete tabi olmadığı gibi uzlaştırma kapsamında da bulunmadığının anlaşılması karşısında; konut dokunulmazlığını bozma ve mala zarar verme suçlarının 5237 sayılı TCK’nın 142/4. maddesi uyarınca şikayete tabi olmadığı gözetilmeden şikayetten vazgeçme nedeni ile düşme kararı verilmesi,

Müştekinin 19.10.2015 tarihli duruşmada, zararının sanığın annesi tarafından giderildiğini beyan etmesi karşısında; müştekiden zararının hangi tarihte giderildiği açıkça sorularak sonucuna göre hakkında TCK’nın 168.maddesinde düzenlenen etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağının tartışılmaması, Bozmayı gerektirmiş, sanık müdafii ve o yer Cumhuriyet savcısının temyiz itirazları bu itibarla yerinde görülmüş olduğundan hükümlerin bu sebepten dolayı istem gibi BOZULMASINA, 04.02.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.”

Konut dokunulmazlığının ihlali suçu ile alakalı İstanbul avukatlarından Avukat Esra Akyıldız Yaşar, ceza hukuku alanında ceza avukatı olarak avukatlık hizmeti vermektedir. Soru ve görüşleriniz için hukuk bürosu ile iletişime geçebilirsiniz.